Complementaire zorg
De inzet van complementaire zorg krijgt steeds meer belangstelling in de maatschappij, blijkt uit onderzoeken [31].
Mensen combineren de reguliere zorg steeds meer met aanvullende zorg [32]. Complementaire zorg sluit ook aan bij Positieve gezondheid [33]. V&VN hanteert onderstaande concept definitie: “complementaire zorg is een manier van zijn-weten-doen die de gezondheid en het welzijn stimuleert van personen, families en gemeenschappen door middel van zorgende/ helende relaties. De verpleegkundige maakt gebruik van alle beschikbare evidence bij de keuze van duurzame, traditionele en nieuw ontstane interventies, die heling van de hele persoon en het hele systeem ondersteunen.”[34].
De NANDA (verpleegkundige diagnosen en classificaties) beschrijft interventies die ingezet kunnen worden: energetische interventies, massages, aromazorg, ontspanningsoefeningen, muziek [35].
Complementaire zorg is gebaseerd op evidence en maakt gebruik van de interventies die het zelfhelend vermogen ondersteunen, beginnend bij de minst invasieve tot meer invasieve interventie, afhankelijk van de behoefte en de context [36].
Het inzetten van complementaire interventies hangt nauw samen met de oorzaak, eventuele contra-indicaties alsook interactie met medicatie. Het is belangrijk om goed de anamnese uit te vragen bij de cliënt. Zodat alles goed in beeld wordt gebracht en de juiste interventie ingezet kan worden. Ook het vervolg van het klinisch redeneren: observeren/signaleren/rapporteren en evalueren van effecten zijn van belang voor de inzet en continuering.
Raadpleeg zo nodig een verpleegkundige die goed geschoold is in de desbetreffende interventie.
Benauwdheid en kortademigheid
Interventies:
aromazorg: inhaler/massage met o.a. zilverspar, tijm, helicryse, olibanum, zoete marjolein.
energetische interventies: healing touch, therapeutic touch
ademhalingsoefeningen en ontspanningsoefeningen
massage: hand en voetmassage
aqua zorg: warm voetenbad
Hoesten en slijm ophoesten
Interventies:
aromazorg: o.a. benzoë, eucalyptus, gember, olibanum, mirte, zilverspar
massage: hand en voetmassage
aqua zorg: warm voetenbad
Vermoeidheid
Interventies:
aromazorg: oa. lavendel, atlasceder, citroen, bergamot, mandarijn, olibanum
massage: hand en voetmassage
energetische interventies: healing touch, therapeutic touch
aqua zorg: warm voetenbad
ontspanningsoefeningen
muziek luisteren
Angst
Interventies:
aromazorg: o.a. olibanum, grove den, zilverspar, bergamot, lavendel, gember
massage: hand en voetmassage
energetische interventies: healing touch, therapeutic touch
ontspanningsoefeningen
aqua zorg
muziek luisteren
Slaapproblemen
Interventies:
aromazorg o.a. olibanum, lavendel fine, cypres, zoete marjolein, mandarijn, sandelhout, neroli
massage: hand en voetmassage
energetische interventies: healing touch, therapeutic touch
aqua zorg: koele buikwassing, warm voetenbad
ontspanningsoefeningen
Somberheid, rouw en verdriet
Interventies:
aromazorg: o.a. geranium, lemongrass, gember, neroli, zoete sinaasappel
energetische interventies: healing touch, therapeutic touch
aqua zorg: warm voetenbad
muziek
massage: hand en voetmassage
Obstipatie
Interventies:
koele buikwassing
aromazorg: oa. steranijs, kaneelblad, karwij, gember, kamille
Bronnen
31. Strybol, N., Jansen, C. (2016). Expertisegebied Verpleegkundige Complementaire zorg, V&VN, Utrecht.
32. Complementaire zorg (CZ) – Van Praag Instituut
33. Over Machteld Huber - Institute for Positive Health (iph.nl)
34. Concept definitie Integrative Nursing. Complementaire Zorg. Van https://www.venvn.nl/afdelingen/complementaire-zorg/onderzoek/concept-definitie-integrative-nursing/
35. Wiley, J. & Sons. (20..) Nanda International. West Sussex, United Kingdom
36. University of Minnesota’s Bakken Center for Spirituality & Healing.